TÌM HIỂU VỀ CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0

CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 LÀ GÌ ?

NÓ SẼ ẢNH HƯỞNG THẾ NÀO ĐẾN VIỆT NAM ?

Có lẽ khái niệm cách mạng công nghiệp - Industry 4.0 đang là chủ đề nhiều người nói và tìm hiểu thời gian gần đây. Cách mạng công nghiệp 4.0 hay còn gọi là cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 trên thế giới đang diễn ra tại nhiều nước phát triển.
Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 mang đến cho nhân loại rất nhiều cơ hội để thay đổi nền kinh tế nhưng bên cạnh đó cũng tiềm ẩn rất nhiều rủi ro khôn lường.

Chúng ta cùng tìm hiểu các khái niệm cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và cách mạng công nghiệp 4.0 sẽ tác động như thế nào đến nền kinh tế, công ăn việc làm của người dân Việt Nam ?

I. Cách mạng công nghiệp 4.0 là gì ?

Thế giới đã trãi qua các cuộc cách mạng công nghiệp từ 0.0 đến 3.0 như sau:

0./ Cách mạng Công nghiệp 0.0:

Nhờ phát minh ra lửa, bắt đầu từ loài vượn đã chuyển hóa thành người.

1./ Cách mạng Công nghiệp 1.0:

Cuộc cách mạng công nghiệp đầu tiên trên thế giới diễn ra vào thế kỷ 18, vào năm 1787 loài người đã phát minh ra động cơ hơi nước, động cơ đốt trong. Rồi con người biết sử dụng hơi nước và máy móc trong sản xuất để thay cho sức người nhằm tăng năng suất lao động cho tất cả các lĩnh vực. Từ đó xã hội phồn thịnh hơn.

2./ Cách mạng Công nghiệp 2.0:

Năm 1870 loài người đã phát minh ra điện, động cơ điện ra đời. Từ đó dây chuyền sản xuất và các mô hình sản xuất quy mô lớn ra đời, dây chuyền sản xuất hàng loạt, loài người dẫn đến cuộc sống văn minh.

3./ Cách mạng Công nghiệp 3.0:

Vào những năm 1970 là khi bán dẫn, điện tử, internet, máy tính và tự động hóa ra đời. Điều này tạo ra một loạt sự thay đổi trong cách con người dùng máy tính xử lý thông tin, tự động hoá bằng robot.

4./ Cách mạng Công nghiệp 4.0:

Và hiện tại, chúng ta đang tham gia vào cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, hay còn gọi là Cách mạng Công nghiệp 4.0 (Industry 4.0).  Cách mạng Công nghiệp 4.0 diễn ra trên 3 lĩnh vực gồm: Kỹ thuật số, Công nghệ sinh học và Vật Lý. Nó xóa nhòa các ranh giới và kết nối vạn vật lại với nhau.

Cuộc cách mạng này tạo ra môi trường mà máy tính, tự động hoá và con người sẽ làm việc cùng nhau theo những cách thức hoàn toàn mới. Tại đây, robot và các loại máy móc sẽ được kết nối vào những hệ thống máy tính, những hệ thống này sẽ sử dụng các thuật toán để điều khiển mà không cần sự can thiệp của con người.

II./ Cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 sẽ diễn ra trên 3 lĩnh vực chính:

• Công nghệ sinh học.
• Kỹ thuật số.
• Vật lý.

1./ Lĩnh vực công nghệ sinh học:

Trong lĩnh vực công nghệ sinh học, Cách mạng Công nghiệp 4.0 tập trung nghiên cứu để tạo ra những đột phá nhảy vọt trong nông nghiệp, thuỷ sản, y dược, chế biến thực phẩm, bảo vệ môi trường, năng lượng hoá tái tạo, hoá học và vật liệu

2./ Lĩnh vực Kỹ thuật số Sẽ bao gồm:

• Trí tuệ nhân tạo - Artificial Intelligence ( AI).
• Vạn vật kết nối – Internet of Things (IoT).
• Dữ liệu lớn -Big Data ( BD).

2.1/ Trí tuệ nhân tạo - Artificial Intelligence:

Được hiểu như một ngành của khoa học máy tính liên quan đến việc tự động hóa các hành vi thông minh. AI là trí tuệ do con người lập trình tạo nên với mục tiêu giúp máy tính có thể tự động hóa các hành vi thông minh như con người.

Trí tuệ nhân tạo là ở việc ứng dụng các hệ thống học máy (machine learning) để mô phỏng trí tuệ của con người trong các xử lý mà con người làm tốt hơn máy tính. Cụ thể, trí tuệ nhân tạo giúp máy tính có được những trí tuệ của con người như: biết suy nghĩ và lập luận để giải quyết vấn đề, biết giao tiếp do hiểu ngôn ngữ, tiếng nói, biết học và tự thích nghi. v.v….

Để các thuật toán machine learning chạy được, và chạy đúng, cần rất nhiều dữ liệu thu thập liên tục từ nhiều máy móc, hệ thống khác nhau: hệ thống nhân sự, hệ thống kế toán, hệ thống vận hành kho bãi, nhà máy, hệ thống bán hàng, ban quản trị...

2.2./ Vạn vật kết nối - Internet Of Things: 

Mạng lưới vạn vật kết nối Internet hoặc là Mạng lưới thiết bị kết nối Internet viết tắt là IoT (Internet of Things) là một kịch bản của thế giới, khi mà mỗi đồ vật, con người được cung cấp một định danh của riêng mình, và tất cả có khả năng truyền tải, trao đổi thông tin, dữ liệu qua một mạng duy nhất mà không cần đến sự tương tác trực tiếp giữa người với người, hay người với máy tính.

IoT đã phát triển từ sự hội tụ của công nghệ không dây, công nghệ vi cơ điện tử và Internet. Nói đơn giản là một tập hợp các thiết bị có khả năng kết nối với nhau, với Internet và với thế giới bên ngoài để thực hiện một công việc nào đó.

2.3./ Dữ liệu lớn - Big Data:

Big Data là tài sản thông tin, mà những thông tin này có khối lượng dữ liệu lớn, tốc độ cao và dữ liệu đa dạng, đòi hỏi phải có công nghệ mới để xử lý hiệu quả nhằm đưa ra được các quyết định hiệu quả, khám phá được các yếu tố ẩn sâu trong dữ liệu và tối ưu hóa được quá trình xử lý dữ liệu.

3./ Lĩnh vực vật lý:

Công nghệ chế tạo robot thế hệ mới, máy in 3D, xe tự lái, các vật liệu mới (graphene, skyrmions…), công nghệ nano….

II./ Lợi ích của Cách mạng Công nghiệp 4.0:

Sản xuất nhanh hơn, tốn ít sức người hơn, dữ liệu thu thập đầy đủ hơn, quyết định được đưa ra nhanh chóng hơn, vì có máy làm. Trong môi trường làm việc nguy hiểm, con người không phải làm nữa nên giảm tỉ lệ tử vong, bệnh tật cho người lao động.

Kiểm soát được món hàng từ nguyên vật liệu cho đến khi thành hình và chuyển đến tay người tiêu dùng. Đảm bảo chất lượng đồng đều giữa các mẻ thành phẩm (vì máy làm tự động, không phải người làm). Các công ty sẽ giảm chi phí, tăng thị phần, lợi nhuận.

Khi có dữ liệu càng chi tiết và càng nhiều, các thuật toán machine learning lại càng chạy chính xác hơn để đưa ra những quyết định tốt hơn.

Con người làm ít việc tay chân hơn, ít huy hiểm hơn, có nhiều thời gian rảnh hơn cho gia đình. Hưởng lương cao hơn nếu chất xám của bạn phát huy tác dụng để công ty dịch chuyển sang con đường Công nghiệp 4.0

Hàng hóa rẻ hơn do doanh nghiệp giảm chi phí, chất lượng cao và đồng đều hơn do máy móc làm, tỉ lệ sai sót, bảo hành thấp hơn là có con người can thiệp.

III./ Những thách thức khi thực hiện Cách mạng Công nghiệp 4.0:

Nhiều lao động sẽ mất việc làm do bị máy móc thay thế. Các doanh nghiệp cũng gặp khó khăn trong việc tuyển dụng nguồn nhân lực đáp ứng được yêu cầu của công việc. Điều này có thể dẫn tới sự bất bình đẳng, thậm chí là phá vỡ thị trường lao động.

Cách mạng Công nghiệp 4.0 đòi hỏi các doanh nghiệp phải thay đổi. Muốn tồn tại và phát triển, họ phải đầu tư và nâng cấp công nghệ, cùng lúc nâng cao chất lượng nhân sự.

Những bất ổn về kinh tế sẽ dẫn đến những bất ổn về đời sống, thậm chí là chính trị. Công nghệ mới sẽ gây ra sự thay đổi về quyền lực, mối lo ngại về an ninh, làm tăng khoảng cách giữa giàu và nghèo.

Bên cạnh đó, những thay đổi về cách thức giao tiếp trên Internet cũng đặt ra thách thức về bảo mật thông tin cho cả các hệ thống và cá nhân con người. Chúng ta phải làm gì để bảo mật khi dữ liệu có ở khắp mọi nơi và được trao đổi thường xuyên giữa các hệ thống.

Nếu doanh nghiệp ngại đầu tư mở rộng, ngại chi tiền nâng cấp công nghệ và thuê nhân sự chất lượng cao. Về lâu dài điều này dẫn tới mất lợi thế cạnh tranh so với các đối thủ khác, chi phí cao, sản phẩm chất lượng không đồng đều, mất người tài.

Nếu người lao động không tự nâng cao năng lực của chính mình thì cũng sẽ bị loại bỏ một ngày không xa.

Nếu chính phủ không thấy được tầm nhìn lớn và dài hạn, tạo ra nhiều rào cản thuế và phi thuế với các công nghệ mới có thể chi phí để triển khai những công nghệ 4.0 này tăng cao, điều này sẽ khiến doanh nghiệp ngại đầu tư vào các lĩnh vực công nghệ mới.

Việt Nam cũng đang ủng hộ mạnh mẽ cho Cách mạng Công nghiệp - Industry 4.0 vì những lợi ích mà nó mang lại quá lớn. Các doanh nghiệp, cả công ty sản xuất, công ty công nghệ lẫn dịch vụ, cũng đang sử dụng ý tưởng mà Industry 4.0 mang đến để cải tiến từng chút một trong quy trình hoạt động của mình.

Những ai chấp nhận thay đổi, chấp nhận đầu tư và làm đúng thì sẽ gặt hái được kết quả, còn những người bảo thủ, không nhìn nhận thế giới sẽ sớm phải chi nhiều tiền hơn và lợi nhuận ít đi để rồi ngày nào đó tàn lụi. Các công ty, doanh nghiệp không theo kịp thời đại, không đổi mới tư duy sẽ sớm bị đào thải. Công việc dần sẽ bị Robots thay thế con người, và nếu như bản thân bạn không thay đổi thì sớm muộn bạn sẽ bị thất nghiệp trong vài năm nữa.
Chính vì vậy mà đã đến lúc người dân Việt Nam cần phải có những nhận thức đầy đủ hơn, sâu sắc hơn để tiếp đón cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4.0 vì nó sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của chúng ta. Nó mang đến cho chúng ta nhiều cơ hội nhưng cũng vô vàn thách thức và khó khăn.

Chúc bạn có thêm nhiều kiến thức trãi nghiệm thời Cách mạng Công nghiệp 4.0 này!