10 THIỆN NGHIỆP ĐỂ CÓ CUỘC SỐNG BÌNH YÊN - AN VUI - HẠNH PHÚC

TU MƯỜI THIỆN NGHIỆP 

ĐỂ CÓ CUỘC SỐNG BÌNH YÊN - AN VUI - HẠNH PHÚC

THẬP THIỆN NGHIỆP (十善)

Theo đạo Phật "Nhân quả" và "Luân hồi" tức chúng ta gieo nhân gì thì chúng ta gặt quả ấy hoặc ngay trong đời hiện tại, hoặc trong những đời sau. Nhân nhỏ thì qủa nhỏ, nhân lớn thì quả lớn.

Nếu muốn được quả làm người thì phải gieo nhân làm người, làm người tốt phải giữ 10 thiện nghiệp hay tu 10 nghiệp lành. Nếu làm tốt thì được quả trong hiện tại là mọi người đều thương yêu quí trọng, sẽ hưởng được cuộc sống an lạc trong hiện tại và đời sau, vui thú, an nhàn.

Thập Thiện Nghiệp cũng chính là cơ sở căn bản, hạ tầng vững chắc nhất là cội gốc của tất cả các pháp lành thế gian và xuất thế gian.

10 NGHIỆP LÀNH (十善):

Ngược lại với 10 nghiệp dữ thì sẽ có 10 nghiệp lành và mười nghiệp lành chia ra như sau:

• Về Thân có ba nghiệp: Không sát sanh, không trộm cắp, không dâm dật.
• Về Khẩu có bốn nghiệp: Không nói dối, không nói thêu dệt, không nói lưỡi hai chiều, không nói lời hung ác.
• Về Ý có ba nghiệp: Không tham lam, không giận hờn, không si mê.

Ý NGHĨA VÀ GIÁ TRỊ CỦA MƯỜI NGHIỆP LÀNH:

1./ Không sát sinh (不殺生):

Không sát sanh mà lại đi phóng sanh là nghiệp lành đứng đầu trong Thập Thiện Nghiệp. Không sát sanh, đặt biệt là không sát sanh đồng loại, cũng như không ăn thịt chúng sanh thì khỏi phạm tội lớn. Người hằng ngày không sát sanh thì trong đời sống sẽ mở rộng lòng từ bi, là một nhân chánh để tu hành thành Phật, và được mười pháp lành, như kinh Thập Thiện Nghiệp đạo đã nói, dưới đây:

• Tất cả chúng sinh đều kính mến.
• Lòng từ bi mở rộng đối với tất cả chúng sinh.
• Trừ sạch thói quen giận hờn.
• Thân thể thường được khỏe mạnh.
• Tuổi thọ được lâu dài.
• Thường được Thiên thần hộ trợ.
• Ngủ ngon giấc và không chiêm bao giữ.
• Trừ hết các mối oán thù.
• Khỏi bị đọa vào ba đường ác.
• Sau khi chết, được sanh lên cõi Trời.

2./ Không trộm cướp (不偷盜):

Không trộm cắp là không lấy những vật gì không thuộc quyền sở hữu của mình, mà người ta không đồng ý. Từ vật thực, áo quần, nhà cửa, tiền bạc, tài sản, vật chất, những thứ cần thiết để cung cấp cho cá nhân, thì mọi người đều thấy mình cần phải nỗ lực làm viẹc, để có tài sản đủ bảo đảm cho đời sống hiện tại và tương lai của mình và con cháu. Không trộm cắp thì lòng dạ cũng được thảnh thơi, không sợ luật pháp truy tầm, chẳng lo ai thù oán.

Nếu mình không muốn ai lấy của mình, thì mình đừng lấy của ai, đừng làm đau khổ cho người. Nếu trộm cắp thì quả báo tay trắng cũng lại hoàn tay trắng, bị người đời khinh khi, phỉ nhổ, xấu hổ cho mình và con cháu về sau.

Một xã hội không có trộm cắp, thì cảnh giành giựt không diễn ra, xã hội được thái bình an lạc. Nếu không gian tham trộm cắp, mà lại làm hạnh bố thí thì theo kinh Thập Thiện Nghiệp, được những pháp lành như sau:

• Tiền của có dư không bị nạn giặc giả cướp mất, chính quyền tịch thâu, không bị nạn lụt trôi, lửa cháy và con cái phá tán.
• Được nhiều người tin cậy.
• Không bị lừa dối, gạt gẫm.
• Xa gần đều khen ngợi lòng ngay thẳng của mình.
• Lòng được an ổn, không lo sợ vì sự tổn hại gì cả.
• Khi chết rồi được sanh lên cõi Trời.

3./ Không tà dâm (不邪婬):

Dâm dật là cái nhân sanh tử luân hồi, làm ngăn trở bước đường tu giải thoát. Người xuất gia muốn chứng quả, thành đạo, phải đoạn trừ dâm dật ở thân cũng như ở tâm. Người tại gia, Phật chỉ ngăn tà dâm, nghĩa là vợ chồng có cưới hỏi chánh thức mới được ăn ở, nhưng phải có tiết độ, không lang chạ, ngoại tình, quan hệ ngoài luồng.

Trong gia đình, chồng không tà dâm, vợ không lang chạ, thì cuộc sống chung được đầm ấm, an vui, gia đình được hạnh phúc, làm ăn tấn phát, sự nghiệp vững bền, bà con đôi bên vui vẻ, dòng họ xóm giềng vừa lòng, làng nước quí chuộng.

Kinh Thập Thiện Nghiệp đạo nói: Không tà dục và giữ được tịnh hạnh sẽ được bốn điều lợi:

• Sáu căn (mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý) đều được vẹn toàn.
• Đoạn trừ hết những sự phiền não, quấy nhiễu.
• Không ai dám xâm phạm vợ chồng con cái.
• Được tiếng tốt, người đời khen ngợi.

4./ Không nói dối (不妄語):

Cứ nghĩ thế nào nói thế ấy, trong lòng và lời nói không trái nhau, việc phải thì nói phải, việc quấy thì nói quấy, việc có thì nói có, chuyện không thì nói không. Việc nói dối sẽ làm cho người chung quanh không tin ở lời nói của ta nữa, dù lúc ta nói thật. Nói dối vì sợ hãi, khiếp nhược, che giấu tội lỗi, để thu lợi, để cho người kính phục, sùng bái mình hay khoe khoang…. thì không nên.

Nói dối, chỉ trong trường hợp để cứu khổ độ nguy cho người và vật mới không phạm tội. Theo kinh Thập Thiện Nghiệp đạo, người không nói dối mà lại nói lời ngay thật, thì được những điều lợi ích như sau:

• Miệng thường thơm sạch.
• Thế gian và nhânm, thiên đều kính yêu.
• Lời nói không lầm lộn và vui vẻ.
• Trí tuệ thù thắng, không ai hơn.
• Được hưởng lạc thú như ý nghuyện và ba nghiệp đều sạch.

5./ Không nói lời thêu dệt (不綺語):

Nghĩa là không trau chuốt lời nói, không thuê hoa, dệt gấm, không ngọt ngào đường mật, để lung lạc lòng dạ của người, để quyến rũ làm những điều sai trái, lòng dạ bất chính, lợi dụng lòng dễ tin của người để trục lợi.

Quả báo khi nói lời thêu dệt sẽ người đời chê cười, khinh rẻ và tránh xa, bị tổn hại tài sản, danh giá và tánh mạng. Theo kinh Tập Thiện Nghiệp đạo, người không nói lời thêu dệt sẽ được ba điều lợi ích:

• Được người trí thức yêu mến.
• Hay đáp được những câu hỏi khó khăn.
• Được làm người có uy đức, cao quý trong cõi nhân thiên.

6./ Không nói lưỡi hai chiều (不兩舌):

Không nói lưỡi hai chiều, hay nói hai lưỡi, nghĩa là không đến bên nầy nói xấu bên kia, không đến bên kia nói xấu bên này. Không đem chuyện người nầy ra dèm pha, mà cũng không khuê chuyện người nọ ra nhạo bang. Không nói làm cho đôi bên đấu tranh, cũng không đứng trung gian gây ác cảm cho hai bên thù oán. Không dùng lời trái ngược để làm cho những kẻ thân thành thù, gần thành xa.

Người không nói hai lưỡi sẽ không có việc phiền muộn với hàng xóm, nên được thân bằng quyến thuộc, kẻ xa người gần kính mến. Người không nói hai lưỡi mà còn nói những lời êm ái hòa thuận, làm cho bạn bè thêm kính trọng nhau, bà con thêm tin yêu nhau, khiến cho ai ai cũng vui vẻ bằng lòng nhau, đi đến đâu cũng được tiếp đãi tử tế, gặp việc gì khó cũng dàn xếp được dẽ dàng.

Theo kinh Thập Thiện Nghiệp đạo, người không nói hai lưỡi, sẽ được những điều lợi ích sau đây:

• Bà con, dòng họ được luôn luôn sum họp.
• Tình bằng hữu của thiện tri thức được vững bền bất hoại.
• Đức tin bất hoại.
• Pháp hạnh bất hoại.

7./ Không nói lời hung ác (不惡口):

Không nói hung ác là không nói những lời hung dữ ác độc, cộc cằn, thô tục, không mắng nhiếc, chẳng hề bươi móc việc không hay của người khác. Nếu thêm nói những điều tốt đẹp của kẻ khác, lời lẽ dịu dàng, thanh nhã, hiền hậu, lời đạo đức, từ bi, lợi lạc cho tất cả chúng sinh thì ai nghe cũng hân hoan, kính trọng.

Theo kinh Thập Thiện Nghiệp đạo, người không nói lời hung ác mà lại nói lời ôn hòa, được những công đức như sau:

• Nói lời nào cũng khôn khéo đúng lý và lợi ích.
• Nói điều gì, ai cũng nghe theo và tin cậy.
• Nói ra lời nào cũng không ai chỉ trích mà còn được mến yêu.

8./ Không tham (不貪欲):

Có 5 món dục lạc, mà người ta thường tham muốn nhất là: tiền của, sắc đẹp, danh vọng, ăn uống, ngủ nghỉ. Ngũ trần dục lạc ấy, thật ra, làm người ta vui ít mà khổ nhiều.

• Tham tiền của phải đày đọa thân sống, đôi khi còn làm việc bất chính, để thâu tóm về mình, và khi mất thì lại vô cùng đau khổ.
• Tham sắc thì tiêu tiền nhiều, lại mất sức khỏe và hao tổn tinh thần; nhiều khi lại tìm những âm mưu tồi tệ để thỏa lòng ước muốn; nếu không được, lại xảy ra ghen tuông, thù hận, giết chóc.
• Tham danh vọng, quyền tước thì phải nịnh bợ, vào lòn ra cúi, lao tâm khổ trí, mất ăn bỏ ngủ, đôi khi lại còn làm trò cười cho người chung quanh.
• Tham ăn uống cao lương mỹ vị, thì bị nhiều bệnh khó trị, thân thể mệt nhọc, mạng sống không thọ.
• Tham ngủ nghỉ: ngủ sớm dậy trưa, thì trí não đần độn, tối tăm, không làm việc gì ra hồn.

Ngũ dục lạc chính là những nguyên nhân chính ràng buộc kiếp người vào vòng sanh tử, Luân hồi, sa đọa. Người không tham muốn ngủ dục là người biết tu hành Thiểu Dục và Tri Túc. Thiểu Dục là muốn ít; Tri Túc là biết đủ. Từ đó có một đời sống giản dị, thanh cao và an toàn, và cõi đời cũng được sống trong cảnh thanh bình an lạc.

Theo kinh Thập Thiện Nghiệp đạo, người không tham muốn thì được những điều tốt đẹp sau đây:

• Ba nghiệp (thân, khẩu, ý) được tự tại, vì nhân các căn đều đầy đủ.
• Của cải không mất mát, hay bị cướp giựt.
• Phúc đức tự tại.
• Những sự tốt đẹp sẽ đến với mình, mặc dù mình không mong ước.

9./ Không sân - giận hờn (不慎恚):

Không sân hay không giận hờn là vẫn giữ sự bình tĩnh, điềm đạm, nhu hòa trước những cảnh trái ý nghịch lòng. Vì giận hờn là một tánh xấu rất tai hại, ví như giận quá mất khôn, mất lý trí sẽ dẫn đến hại người, nó như một ngọn lửa dữ, đốt cháy cả mình lẫn người chung quanh.

Kinh Phật có câu: "Một niệm giận hờn nổi lên, thì trăm, nghìn cửa nghiệp chướng đều mở. Lửa tức giận một phen phát ra, liền đốt tất cả rừng công đức".

Theo kinh Thập Thiện Nghiệp đạo, người nào không sân thì được tám món tâm pháp như sau:

• Không tâm khổ não.
• Không tâm giận hờn.
• Không tâm tranh giành.
• Tâm nhu hòa ngay thẳng.
• tâm từ bi như Phật.
• Thường làm lợi ích yên ổn cho các chúng sanh.
• Thân tướng trang nghiêm, chúng sinh đều tôn kính.
• Có đức nhẫn nhục, được mau sanh lên cõi Phạm Thiên.

10./ Không si – mê (不邪見):

Không si mê là không lạc lối, người biết phán đoán, biết nhận định rõ ràng, đúng đắn, không cố chấp theo sự hiểu biết riêng của mình, không tin những thuyết không hợp chân lý, nhất là không mê tín dị đoan.

Người không si mê, tức là người có trí huệ, giản trạch, tin có nhân quả luân hồi, nên không tạo tội mà cứ làm phước, thường tu hạnh Bát nhã, dứ trừ vô minh, để tiến mãi trên con đường giải thoát.

Theo kinh Thập Thiện Nghiệp đạo, người không si mê, thì được 10 pháp công đức sau đây:

• Được ý vui chơn thiện và bạn chơn thiện.
• Tin sâu nhân quả, thà bỏ thân mạng chớ không làm ác.
• Chỉ quy y Phật, chứ không quy y thiên thần và ngoại đạo.
• Tâm sanh ngay thẳng, chánh kiến.
• Sanh lên cõi trời, khỏi bị đọa vào ba đường ác.
• Phúc huệ không lường, thường tăng lên mãi.
• Dứt hẳn đường tà, chăm tu đạo chánh.
• Không lòng chấp ngã, bỏ hết ác nghiệp.
• Yên ở vào nơi chánh kiến.
• Khỏi bị nạn dữ.

Mười nghiệp lành, cũng như mười nghiệp dữ, đều do chúng ta hành động tức là thân, khẩu, ý phát khởi ra. Nghiệp dữ ví như cỏ, nghiệp lành ví như lúa, đều mọc chung trên một đám ruộng. Cỏ thường làm chướng ngại lúa, không cho sanh trưởng tốt tươi. Nếu muốn lúa tốt để mùa thu hoạch được nhiều, thì phải nhổ sạch cỏ. Muốn được 10 nghiệp lành, thì cần phải dứt hẳn 10 nghiệp dữ.

Nếu đạt Thập Thiện Nghiệp thì trong đời hiện tại, thân tâm chúng ta được cải thiện đẹp đẽ, hoàn cảnh ta sống được sáng sủa tươi vui; và tương lai ta tránh khỏi lạc chốn tam đồ, lại được hưởng phước, tạo hạnh phúc cho mình và cho tất cả chúng sanh. Nghiệp là do chúng ta hành động và suy nghĩ mà ra, nên ta có thể điều chỉnh suy nghĩ và hành vi để cải tạo hàng ngày, từ từ thới gian sẽ bớt nghiệp ác mà từ từ tiến đến nghiệp thiện.